به نقل از «خبرگزاری برنا»

ورزش باستانی افغانستانی‌ها را بشناسید

تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۹۰۹۹۲

افغان‌ها عاشق مبارزه هستند؛ طوری که زندگی‌شان با مبارزه و رقابت اخت شده. آنها از مبارزه لذت می‌برند و می‌گویند جنگیدن در خونشان است.

به گزارش برنا؛ می‌گویند مرد باید اهل جنگ باشد و مبارزه. البته مبارزه برای مرد افغان نبرد تن به تن در میدان جنگ با دشمن نیست. جنگ برای آنها گاهی معنای دیگری دارد؛ اینکه می‌شود لذت شکست دشمنی خیالی را در میدان مسابقه با رقیب هم تجربه کرد اما به شکلی ساده‌تر و سنتی تر!  

جمعیت از صبح دور تا دور میدان نشسته بودند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

منظور از جمعیت مثل همیشه فقط مردان شهر هستند چرا که هنوز هم مثل سابق زن‌ها اجازه حضور در تجمع‌های خیابانی و تماشای بازی‌های مردانه را ندارند. سوارکاران افغان که به میدان می‌آیند غریو شادی و هیاهوی مردم بلند می‌شود.

۱۰ مرد سوارکار در دو گروه پنج نفره با لباس‌های بافته از پشم و پوست میش وارد می‌شوند و روبه‌روی هم صف می‌کشند. بحث داغ مهارت سوارکارها و قد و قامت قوی و تنومندشان بیشتر از قبل بین مردم درمی‌گیرد برای اینکه باید روی همین قد و قامت اسب‌سوارها و حتی اسب‌ها تصمیم بگیرند که شرط را به نفع کدام طرف ببندند. گاهی یک شرط‌بندی ساده در میدان‌های مسابقه افغان زندگی آنها را از این رو به آن رو می‌کند. پس باید درست تصمیم بگیرند. اسب‌ها بی‌قراری می‌کنند و سوارکارها با نگاه‌های خیره برای همدیگر خط و نشان می‌کشند. حیوان بینوا را که به میدان می‌آورند دیگر همه چیز آماده یک رقابت جانانه است؛ بزکشی به سبک افغان‌ها!  

آماده برای روز مسابقه 

برای بازی به تجهیزات زیادی احتیاج نیست؛ هر کسی فقط به یک اسب تیزرو نیاز دارد و تن و بدنی قوی بنیه که بتواند تا آخر بازی روی اسب بنشیند و تنه‌ها و گاه ضربات سنگین بازیکنان تیم مقابل را تحمل کند؛ البته اگر بشود سوز سرمای روزهای سرد افغانستان را نادیده گرفت! تنها وسیله بازی‌ای که تا آخر دست به دست می‌چرخد یک بز کوهی است. این حیوان بینوا آن وسط نقش توپ را برایشان بازی می‌کند.  

البته حیوان هیچ وقت روز بازی را به چشم خودش نمی‌بیند برای اینکه عمرش به روز مسابقه قد نمی‌دهد چون بز بینوا را روز قبل از مسابقه ذبح می‌کنند. البته ماجرا فقط همین نیست. بعد از بریدن سر بزی که برای مسابقه انتخاب شده دست و پای او را از سر زانو به پایین قطع و اعضای درون شکمش را خالی می‌کنند. بعد آن را یک روز کامل در حوضچه‌ای از آب سرد می‌خوابانند تا حسابی سفت شود.

با این کار مقاومت پوست حیوان بیشتر می‌شود و روز مسابقه از هم نمی‌پاشد! بز هر چه سنگین‌تر باشد برای روز مسابقه بهتر است اما متوسط وزن آن نباید بیشتر از ۳۵ تا ۴۰ کیلوگرم باشد؛ حتی گاهی که وزن لاشه بز به آنچه باید نمی‌رسد توی شکمش را از سنگ ریزه پر می‌کنند. با این حساب چیزی که روز مسابقه در گود میدان دست به دست تک تازان افغانی می‌چرخد فقط لاشه‌ای مثله شده از یک بز است، نه یک حیوان سرحال و سرپا!  

همه جا به قاعده 

بازی قواعد و ضوابط خاص خودش را دارد. خصوصیت بازی این است که سوارکار باید در گرفتن جسد حیوان، برداشتن آن از زمین و بردن آن و رساندن آن به جای معین خودش مهارت به خرج بدهد، وگرنه خیلی زود از تک و تا می‌افتد. کسانی که در این مسابقه شرکت می‌کنند در دید مردم پهلوان‌هایی هستند که به آنها چاپنداز می‌گویند. چاپندازها هم در میدان به دو گروه جدا تقسیم می‌شوند؛ مسابقه با اشاره داور بازی که به او جارچی یا به زبان خودشان جهرچی گفته می‌شود، شروع می‌شود.

بازی که شروع می‌شود شرکت‌کننده‌ها باید به طرف طعمه‌ای که در وسط میدان گذاشته‌اند بتازند و برای برداشتن مردار بز از زمین تقلا کنند. بعد از آن باید به هر طریق بز را به دایره حلال برسانند. دایره حلال نقطه یا محلی است دایره‌ای شکل که با گچ مشخص شده است. هر سوارکار باید جسد بز را حتما به آنجا برساند.

الله مان پهلوان قوی و چابکی بود که شبانه به دشمن حمله می‌کرد و آنها را از میدان با خود می‌آورد امروز مردان افغان در میدان نقش یک الله‌مان را بازی می‌کنند

علاوه بر دایره حلال یک پرچم هم در نقطه‌ای از میدان بازی نصب می‌کنند که چاپنداز با عبور از آن و رسیدن به دایره حلال برنده می‌شود؛ یعنی تک تازها اول بز را از وسط دایره حلال بر می‌دارند و بعد با عبور از پرچم و یک دور چرخیدن دور زمین دوباره به دایره حلال برمی گردد. همین یک دور زدن گاهی دو تا سه ساعتی طول می‌کشد و گاهی هم در یک چشم به هم زدن بازی تمام می‌شود.

مسابقه بزکشی پیش از این قانون خاصی نداشت اما از آن زمان که افغانستان قانون و ضابطه پیدا کرده بازی‌شان هم قانونمند شده؛ طوری که حدود میدان بازی را ۳۵۰ متر تعیین کرده‌اند. این بازی که در زمان طالبان قدغن شده بود این روزها حتی در میدان‌های عمومی ورزشی و در داخل استادیوم‌ها هم برگزار می‌شود؛ طوری که حتی برایش فدراسیون هم تعیین کرده‌اند؛ فدراسیون بزکشی افغانستان!  مسابقات بزکشی بین دو تیم و چندین تیم اجرا می‌شود.

در صورتی که مسابقات بین دو تیم باشد، از هر تیم ده نفر چاپ‌انداز و در مسابقات میان چند تیم، از هر تیم پنج نفر سوار کار با هم مسابقه می‌دهند. گاهی هم سوارکارها زیادی اعتماد به نفس دارند و هر کسی برای خودش ادعای قهرمانی و پهلوانی دارد. اینجاست که دیگر هر سوارکاری‌ای فقط به نفع خودش وارد بازی می‌شود و تیم دیگر معنا ندارد. هیجان این بازی‌ها هم معمولا بیشتر است.  

یک بازی به قدمت تاریخ 

درباره تاریخ و ریشه بزکشی در میان مردم افغانستان و سرزمین‌های اطراف حرف و حدیث زیاد است. خیلی‌ها تاریخ بزکشی را به زمان لشکر کشی‌های اسکندر مقدونی ارتباط می‌دهند؛ زمانی که پهلوانان آریایی به لشکر دشمن شبیخون می‌زدند و چند نفر از افراد دشمن را زنده از اردوگاهایشان با خود می‌بردند. گویا از آن زمان بود که قاپ زدن و فرار کردن به عنوان یک مهارت جنگی به شکل ورزش در آمد و برای سرگرمی مردم با استفاده از بزهای کوهی شکل تازه‌ای به خود گرفت.  

 

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: اعتماد به نفس باستانی رقابت شادی قانون روز مسابقه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۹۰۹۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ترکیب دو تیم تراکتور و استقلال اعلام شد

از چارچوب هفته بیست و پنجم لیگ برتر، تراکتور در تبریز میزبان استقلال است. دیداری که در بازی رفت و در تهران با نتیجه ۲ بر صفر به سود آبی‌ها به پایان رسید.

تراکتور این فصل مقابل تیم‌های مدعی یعنی استقلال، پرسپولیس و سپاهان از پنج مسابقه‌ای که برگزار کرده، فقط یک امتیاز گرفته تا این موضوع یکی از اصلی ترین دلایل انتقاد به پاکو خمز باشد و حالا تی‌تی‌ها که با حمید مطهری در بازی جام حذفی خود موفق بوده و صعود کرده‌اند، آخرین شانس را دارند تا بدون کسب برد برابر یکی از سه تیم مطرح لیگ برتر، فصل را به پایان نرسانند. 

در سمت مقابل استقلال شاید در یکی از سخت‌ترین چالش‌های هفته‌های پایان فصل خود باید در مقابل تماشاگران تراکتوری بازی کند. مسابقه‌ای که چشم پرسپولیسی‌ها هم به نوعی به این بازی است و تعداد زیاد بازیکنان سابق سرخابی در جمع کنونی تراکتور، این مسابقه را جذاب‌تر هم کرده است.

اما دو تیم ۳۹ مرتبه در تاریخ لیگ برتر مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند که سهم آبی پوشان ۱۹ پیروزی و سهم تی‌تی‌ها ۱۱ برد بوده و ۹ مسابقه هم با تساوی به پایان رسیده است. نکته جالب اینکه استقلال از هفت دیدار اخیر خود با تراکتور، در شش مسابقه برنده بوده و فقط یک بار شکست خورده تا رویارویی های اخیر دو تیم به طرز عجیبی به نفع طرف تهرانی باشد و آن‌ها را در آمارهای کلی پیش بیندازد.

با این وجود، همین تنها پیروزی تراکتور در هفت دیدار اخیر به آخرین بازی خانگی این تیم مقابل استقلال برمی‌گردد که تی‌تی‌ها با دبل محمد قنبری توانستند از سد استقلال تحت هدایت ریکاردو ساپینتو بگذرند و حالا باید دید این بار از میزبانی خود چگونه استفاده خواهند کرد.

اما با اینکه جواد نکونام در رویارویی با تراکتور بیشتر توانسته به برتری برسد اما نکته جالب رویارویی این سرمربی با حمید مطهری است؛ دو سرمربی فقط یک بار در برابر هم تیم‌های خود را وارد میدان کرده‌اند که مربی کنونی تراکتور برنده بوده است.

دو تیم بازیکنان مشترک زیادی هم در ترکیب کنونی خود دارند. از بین استقلالی ها پیمان بابایی، ایمان سلیمی، میلاد فخرالدینی و مهدی مهدی‌پور سابقه تراکتوری دارند و در اردوی قرمزها هم شش بازیکن سابقه بازی برای استقلال را دارند که شاید رویارویی ارسلان مطهری برای اولین بار پس از جدایی از استقلال با این تیم جذاب‌تر از همگی باشد.

نتیجه بازی گذشته: تراکتور در قائمشهر با یک گل مغلوب نساجی شد و استقلال در تهران با نتیجه ۳ بر ۲ از سد شمس‌آذر گذشت.

وضعیت در جدول: تراکتور با ۴۰ امتیاز چهارم است و استقلال با ۵۳ امتیاز در رده نخست قرار دارد.

هفته بیست و پنجم لیگ برتر فوتبال ایران

تراکتور - استقلال

چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ساعت ۱۷

ورزشگاه یادگار امام(ره) تبریز

تیم داوری: پیام حیدری، فرهاد فرهادپور، علیرضا مرادی و علی اصغر مؤمنی

ترکیب تراکتور

حسین پورحمیدی، مهدی شیری، عارف آقاسی، شجاع خلیل‌زاده، محمد نادری، ریکاردو آلوز، سید مهدی حسینی، گوستاوو واگنین، مهدی هاشم‌نژاد، رحمان جعفری، ارسلان مطهری

ترکیب استقلال

محمدرضا خالدآبادی، روزبه چشمی، محمدحسین مرادمند، ایمان سلیمی، صالح حردانی، ابوالفضل جلالی، زبیر نیک نفس، آرش رضاوند، جلال الدین ماشاریپوف، مهرداد محمدی، گوستاوو بلانکو

سرمربی: جواد نکونام